Có thể thấy khởi nghiệp là một xu thế đang ngày càng lan rộng trong thời gian gần đây. Khi có một ý tưởng mới, bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng, bạn cảm thấy mình có thể đánh đổ cả thế giới với nó. Phần lớn trường hợp, việc đầu tiên mọi người sẽ làm là ngồi lại và viết ra các kế hoạch, các viễn cảnh sẽ tới tràn đầy niềm tin, hy vọng. Đó không là cách hay vì bạn chỉ đang suy diễn mọi thứ theo ý mình, việc đầu tiên bạn cần làm là xây dựng cho mình một đội ngũ mạnh mẽ để đồng hành cùng bạn.
Việc xây dựng một đội ngũ cũng giống như đặt bộ móng cho tòa tháp ý tưởng của bạn vậy. Nếu cái móng không tốt, viên gạch đầu tiên bạn đặt sẽ tự rơi xuống, thậm chí không cần một cơn gió. Vậy làm sao để bắt đầu xây dựng một đội ngũ tuyệt vời? Từ kinh nghiệm trong việc gây dựng đội ngũ cho mình, tôi chia nó ra thành bốn bước chính:
Bước 1: Xác định đối tượng
Thông thường, các startup thường khởi nghiệp với số vốn cực kì hạn hẹp, vì vậy, việc chi tiền ra để thuê nhân lực là điều dường như không tưởng, và nếu bạn phải chi tiền, đây không còn là một nhóm nữa. Nó sẽ trở thành mối quan hệ thân chủ-nhân viên.
Ví dụ, khi bạn phải thuê luật sư để giải quyết một vấn đề gì đó, anh ta không thuộc nhóm của bạn, anh ta chỉ đứng về phía bạn trong vấn đề đó. Còn một nhóm theo tôi quan niệm là tập hợp những con người có mối quan hệ đồng đẳng, hoạt động liên kết với nhau để cùng hướng tới một cái đích chung, một điều mà họ tin tưởng.
Với kinh phí hạn hẹp như vậy, bạn thường quan niệm rằng việc tuyển thành viên không nên quá khắt khe để có thể thu hút được nhiều người. Chiến lược của bạn lúc này là ưu tiên phát triển số lượng, sau đó mới tìm đến chất lượng, và bạn bắt đầu đi gạ gẫm bắt kì ai bạn thấy thích vào nhóm.
Điều đó là sai lầm. Việc phát triển số lượng có thể cho bạn cảm giác an toàn, yên tâm về ý tưởng do có nhiều người hưởng ứng. Nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Bạn không cần một đội quân, bạn chỉ cần một vài tướng. Đây là một số kinh nghiệm cá nhân khi tìm người:
- Tìm người đúng lĩnh vực cần thiết. Trước tiên, bạn phải xác định xem dự án của mình thuộc lĩnh vực nào? Công nghệ, dịch thuật, ẩm thực hay nghệ thuật? Sau đó, hãy xác định xem bản thân bạn có thể làm tốt ở phần nào? Lập trình, thiết kế hay marketing? Sau khi xác định được hai điều này, bạn chỉ cần đảm bảo người mà bạn tìm kiếm có thể bù đắp được thiếu sót của bạn và đáp ứng được yêu cầu của dự án.Tin tôi đi, phần này nghe có vẻ đơn giản, nhưng không hề dễ dàng chút nào. Bạn thường phấn khích với ý tưởng nên dẫn đến nhìn quá xa vào tương lai theo chiều tích cực mà bỏ qua những cái trước mắt. Lấy ví dụ: bạn bắt đầu tìm kiếm các nhà tiếp thị cho các thị trường nước ngoài trong khi sản phẩm để giới thiệu trong nước còn chưa có trên giấy. Việc này vừa làm bạn tốn thời gian, vừa làm cơ hội “bắt” được những thành viên thật sự giảm đi.
- Tìm người có chung lý tưởng. Đây là cơ sở để các thành viên trong nhóm tin tưởng nhau và duy trì trạng thái vui vẻ khi làm việc. Khi có cùng lý tưởng với nhau, con người có thể bọc lộ con người thật sự của mình, phá bỏ bức tường ngăn cách. Và mọi công việc nội bộ sẽ cứ thế trôi theo dòng thống nhất. Các lý tưởng có thể không giống nhau hoàn toàn nhưng phải có nét tương đồng. Việc bất đồng lý tưởng có thể dẫn đến các xung đột trong nhóm do mỗi người định hình sản phẩm sẽ làm một cách khác nhau, nhìn nó với những con mắt khác nhau và giá trị của sản phẩm với mỗi người cũng khác nhau. Bạn khó có thể nào tạo ra một sản phẩm phục vụ vì lợi ích cho cộng đồng khi các thành viên chỉ muốn kiếm tiền bằng mọi cách.
- Tìm người có trách nhiệm. Đây có lẽ là điểm cần lưu ý nhất và cũng chứa nhiều rủi ro nhất. Bạn không thể biết được người đó có trách nhiệm hay không khi chỉ vừa mới tiếp xúc. Họ có thể nói rất hay, hứa hẹn rất nhiều điều rất tuyệt vời nhưng khi dự án tới thời hạn phải triển khai , họ biến mất! Bạn thử email, nhắn tin, gọi điện các kiểu nhưng không có một dòng hồi âm, hoặc nếu khá hơn thì họ trả lời bằng một vài lý do như bận, quên,…Những người này là “Sấm”, nghe có vẻ oai nhưng thực ra khi nổ thì to, sau đó thì biến mất. Họ là những người cực kì nguy hiểm, đe dọa trực tiếp tới tiến độ dự án của bạn. Tôi đã gặp khoảng năm trường hợp như vậy rồi, điều ngạc nhiên là mặc dù tôi đã dặn dò kĩ lưỡng rằng nếu không thể hoàn thành đúng hạn thì báo lại, nhưng chẳng có gì xảy ra cả. Bạn nên tránh xa những người này ra càng xa càng tốt, an toàn là trên hết! Vậy làm sao để nhận biết được những đối tượng này? Cách tốt nhất là cho họ những bài kiểm tra. Giao cho họ một công việc liên quan tới dự án nhưng không nghiêm trọng, yêu cầu họ hoàn thành trong một thời gian ngắn, và rồi bạn sẽ biết được ai là người phù hợp
- Bạn bè: thân thuộc nhưng hãy cẩn thận. Có rất nhiều người lựa chọn bắt đầu một nhóm bằng bạn bè của mình. Điều này là dễ hiểu bởi bạn bè tạo cho bạn cảm giác an toàn, bạn có thể thoải mái trao đổi, thảo luận. Nhưng mọi việc không đơn giản như vậy. Chính sự thân thuộc, thoải mái đó đã gián tiếp cho phép bạn bè của bạn quyền được trì hoãn công việc, quyền được ỷ lại. Ngoài việc phá hỏng công việc của bạn, nó còn tiềm ẩn nguy cơ phá hỏng mối quan hệ bạn bè. Bạn đưa bạn bè của mình vào nhóm, tức là đã đưa họ vào một môi trường khác với môi trường thường ngày, việc này sẽ gây khó xử cho cả hai vì xét cho cùng, con người thường có xu hướng rụt rè và sợ những thay đổi đột ngột. Và sẽ càng khủng khiếp hơn nếu bạn bè thậm chí không biết hay không liên quan đến những gì mình làm. Nhưng nếu bạn bè của bạn thỏa mãn ba tiêu chí trên, thì sẽ thật tuyệt vời.
- Số người phù hợp cho một nhóm. Điều này phụ thuộc vào độ phức tạp của dự án. Nhưng đối với một nhóm khởi nghiệp, tốt nhất là nên dưới chín người. Việc duy trì một bộ máy trên 10 người sẽ tốn rất nhiều tài nguyên, nó cũng giống như việc dùng lò nung chỉ để nướng bánh mì vậy. Vậy tại sao lại là 9 người? Đối với một dự án nói chung, để xây dựng thành công sản phẩm, tôi chia ra 4 khía cạnh để hình thành: Công nghệ, Thiết kế, Truyền thông và Nội dung. Mỗi phần sẽ do hai người đảm nhiệm. Trong một lĩnh vực cần đến độ chuyên môn cao, việc có bạn để thảo luận, bàn bạc sẽ khiến mọi việc thuận lợi. Đây cũng là cơ sở để các thành viên tự buộc nhau phải có trách nhiệm. Người còn lại sẽ là Produce manager nên hai là con số đẹp. Và như tôi đã đề cập, hãy chú trọng vào chất lượng hơn là số lượng. Tôi đã từng chứng kiến một nhóm dịch thuật có cả gần trăm thành viên, nhưng thường xuyên xảy ra bất đồng, và cho tới thời điểm hiện tại vẫn chưa cho ra được sản phẩm nào đáng kể.
Vậy chúng ta cần phải tìm thành viên ở đâu? Câu trả lời là mọi nơi có thể. Bạn có thể tận dụng những mối quan hệ của mình, hay tận dụng sự rộng lớn của internet – tôi thường làm vậy. Bạn có thể trình bày ý tưởng của mình lên những nhóm về khởi nghiệp, những nhóm chuyên môn hay tìm kiếm trên những trang web hỏi đáp như Quora, Anphabe,.. Tham gia các buổi sự kiện, các buổi meetup hay cafe nhóm là những dịp tuyệt vời để tìm kiếm đồng đội cho mình.
Bước 2: Diễn tả ý tưởng
Sau khi đã có trong tay danh sách những ứng cử viên xuất sắc nhất, giờ là lúc để bạn miêu tả ý tưởng của mình. Tất nhiên là bạn đã nói về ý tưởng của mình ở Bước 1, nhưng đây mới là lúc bạn định hình sản phẩm mình muốn xây dựng cho cả nhóm, đây là lúc để bạn thảo luận, trả lời những câu hỏi và đánh tan mọi nghi ngờ. Chỉ một lỗi sai nhỏ trong việc truyền đạt ý tưởng cũng có thể dẫn đến sự hiểu nhầm tai hại. Tôi đã trải qua cảm giác khi mỗi người trong nhóm hiểu ý tưởng một cách khác nhau, và nó không vui chút nào. Đây là những thứ tôi rút ra được:
- Hãy trình bày ý tưởng của bạn đơn giản, trực quan nhưng phải chi tiết. Hãy sử dụng nhiều dạng thông tin khác nhau, ví dụ ngoài một file Word dài ngoằng, nên có thêm các hình ảnh mô tả, slide trình chiếu, video nữa thì tuyệt vời. Và hãy chắc chắn bạn đang sử dụng từ ngữ đơn giản, dễ hiểu nhất để cho họ biết về ý tưởng của bạn. Hãy giải thích mọi điều bằng thứ ngôn ngữ đơn giản nhất
- Đảm bảo bạn hiểu những gì mình đang nói. Cân nhắc kĩ khi sử dụng các thuật ngữ vì biết đâu đấy, bạn lại sáng tạo ra một ý nghĩa hoàn toàn khác so với nghĩa mà cả thế giới công nhận.
- Hãy đảm bảo mọi người theo kịp những gì bạn đang nói, cũng như bạn theo kịp những gì mọi người đang nghĩ. Một trong những sai lầm bạn thường mắc phải là nghĩ rằng mọi người đều hiểu những gì bạn nói, nhưng thực tế không phải vậy. Bạn là người biết rõ nhất về ý tưởng của mình, người khác thì không. Hãy đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, và bạn sẽ thấy mình giống như một thằng điên đang kể chuyện. Vì vậy, bạn nên diễn tả ý tưởng của mình càng thi tiết càng tốt, đừng bỏ qua bất kì phần nào.
- Đây cũng là thời điểm tuyệt vời để bạn thể hiện nhiệu huyết, đam mê của mình và truyền cảm hứng với những người khác. Hãy cho họ thấy rằng bạn là một người đáng tin, một người có đủ quyết tâm. Hãy kể một câu chuyện về bạn và quá trình hình thành ý tưởng. Hãy mời mọi người làm những điều thú vị cùng bạn.
Ngoài ra, bạn sẽ bắt gặp rất nhiều câu hỏi về ý tưởng, những hoạch định của bạn,… và đôi khi ý tưởng của bạn bị từ chối thẳng thừng, bị móc với. Hãy bình tĩnh, đừng thất vọng, hãy tìm hiểu tại sao họ lại nghĩ như vậy. Mỗi người có một cách nghĩ khác nhau, một số có thể nghĩ ý tưởng của bạn thật tuyệt vời, một số thì không, vậy nên cũng đừng quá bận tâm vào nó!
Và hãy nhớ trả lời câu hỏi: Tại sao bạn lại muốn làm nó?
0 nhận xét:
Đăng nhận xét